Początkujący piloci latający w X-Plane wykonują operacje lotnicze nie zwracając uwagi na załadowanie samolotu. Czy zatem ustawianie masy samolotu jest niepotrzebnym detalem, który można pominąć? Na co właściwie ma ona wpływ? O tym dowiecie się w niniejszym poradniku.
Start
Stoimy na pasie startowym. Silniki przyjemnie mruczą gotowe do dania pełnej mocy. Dostaliśmy zgodę, pełna moc, puszczamy hamulce, startujemy! By samolot oderwał się od ziemi skrzydła muszą wytworzyć siłę nośną, która przewyższy ciężar samolotu.
Siła nośna na skrzydłach zwiększa się wraz z prędkością samolotu. Im mamy cięższy samolot, tym większa siła nośna - czyli prędkość - jest potrzebna by pokonać ciężar i oderwać samolot od ziemi. Suniemy po pasie startowym. Rozpędzamy się. Jednak chwila, dlaczego tak wolno nabieramy prędkość?
Podczas startu wykorzystujemy moc startową silnika. Na tempo nabierania prędkości - czyli przyspieszenie ma wpływ tylko masa. Im większa masa, tym samolot wolniej nabiera prędkość.
Z tego wniosek:
im mamy cięższy samolot, tym dłuższego pasa startowego potrzebujemy aby wystartować
Rozpędzamy się. Zbliża się prędkość decyzji o starcie. Po jej przekroczeniu wiemy, że nie zdążymy wyhamować przed końcem pasa więc bez względu na to co będzie się działo, musimy wystartować. Czy masa ma tu jakieś znaczenie? Owszem, gdyż im cięższy samolot, tym trudniej go zatrzymać - posiada większą energię kinetyczną, która zależy ona od prędkości i właśnie masy. Co za tym idzie wraz ze zmianą masy zmienia się prędkość decyzji V1.
Wznoszenie się
Szczęśliwie oderwaliśmy się od ziemi. Nabieramy wysokości. Prędkość wznoszenia zależy od nadwyżki siły nośnej czyli
im cięższy samolot tym wolniej się wznosi - czyli ma mniejszy gradient wznoszenia
Wysokość przelotowa
Po osiągnięciu wysokości przelotowej, by utrzymać lot poziomy musimy lecieć wykorzystując więcej mocy silnika. Zwiększa to zużycie paliwa, oraz ogranicza naszą zdolność do wznoszenia się (dysponujemy mniejszym zapasem wolnej mocy).
Wraz z masą zmniejsza się zasięg samolotu
Mniejszy zapas wolnej mocy powoduje także:
Zmniejszenie się maksymalnego pułapu możliwego do osiągnięcia przez samolot
Tak jak było w przypadku startu tak i w powietrzu cięższemu samolotowi trudniej przyspieszać oraz trudniej wytracać prędkość - czyli:
Im cięższy samolot tym jest bardziej bezwładny
Większa masa podczas lotu ma też wpływ na siły działające na elementy konstrukcyjne samolotu. Może skutkować to ich szybszym zużyciem i katastrofą. Na szczęście w symulatorze przy każdym locie dostajemy fabrycznie nowy samolot, dlatego w tym przypadku wirtualni piloci mogą bezkarnie przekraczać ograniczenia masy. W rzeczywistości jednak samoloty służą przez wiele lat i zmęczenie materiału może przynieść opłakane skutki.
Lądowanie
Cięższy samolot by zwolnić, ale jednocześnie by wytworzyć odpowiednią siłę nośną musi lecieć na większych kątach natarcia (siła nośna jest zależna od prędkości opływu strug powietrza przez skrzydło, oraz od jego kąta natarcia). Lot na większych kątach natarcia zwiększa prędkość przeciągnięcia, co powoduje konieczność podejścia z większą prędkością. Większa prędkość podejścia skutkuje dłuższym etapem wytracania prędkości nad pasem startowym. A po przyziemieniu większa masa powoduje, że droga hamowania jest dłuższa, z tego wniosek, że:
Im większa masa, tym potrzebujemy dłuższego pasa do lądowania
Podsumowanie
Czy można latać w X-planie bez zwracania uwagi na masę samolotu? Oczywiście możemy. To tylko symulator i za każdym razem dostajemy nowy samolot. Nic się nie stanie jak twardo wylądujemy, albo wyjedziemy wielkim odrzutowcem w trawę. Jednak po nauce podstaw warto podnieść sobie poprzeczkę i zacząć latać na mniejsze lotniska o krótszych pasach bardziej załadowanym samolotem - po wcześniejszym sprawdzeniu, czy pas startowy jest odpowiedniej długości. Przeniesie to naszą symulację na wyższy poziom.